بتن خود تراکم چیست؟
بتن تازه شکل پذیر است و در شرایط های مختلف رفتار مختلفی نیز دارد که بتن خود متراکم یکی از همین بتن های تازه است که اصطکاک کمی دارد و به آسانی پخش شده و کل قالب را میگیرد مزایای زیاد آن باعث شده مورد استقبال قرار گیرد. استفاده از پُر کننده‌های معدنی یکی از روش های ساخت بتن خود تراکم است. استفاده از طرح اختلاط مناسب بتن که دارای نسبت آب به سیمان کمتر و افزایش میزان مصرف مواد پودری در بتن است. مواد پودری، بتن را روان کرده و خاصیت یکپارچگی بتن را حفظ می‌کنند. برای ساخت بتن خود متراکم حجم سنگدانه درشت و حداکثر اندازه سنگدانه درشت را باید محدود کرد، ولی استفاده از سنگدانه گردگوشه بسیار توصیه شده است.
بتن خود متراکم SCC
تهیه ی بتن که چگال و دارای قوام است باید توسط دستگاه و اپراتور ساخته شود. بتنی که به خوبی قالب‌گیری شود، دوام خوبی دارد. آزمایشات بتن خود متراکم، باعث استفاده ی همه گیر شده اما استفاده از این ماده در ایران زیاد نشد. برای جلوگیری از ریختن در هنگام انتقال آن باید به مقاومت خوبی رسیده باشد از طرفی به علت کم بودن اصطکاک ذرات بتن باید لوله پمپ بتن را روغنکاری کنید تا نیروی بین بتن و لوله زیاد نشود. این روغنکاری با خمیر سیمان و افزودنی مناسب صورت میگیرد.
بتن خود متراکم یا بتن خود تراکم تولید شده با مصالح معمولی، چون: آب، سیمان و سنگدانه ، کارایی زیادی دارد و دانه های آن جدا نمیشود، و قالب را بدون نیاز به ویبره میلگرد را میگیرد. همچنین اگر با افزودنی لزج ساخته شود بهتر نتیجه میدهد. روانی ناشی از آب اضافی، با سیمان وارد واکنش هیدراتاسیون نمیشود و این آب اضافی، کاهش مقاومت و دوام نهایی بتن را در بر خواهد داشت.
سابقه ساخت بتن بدون نیاز به ویبره
در سال ۱۹۸۶ در کشور ژاپن، اوکامورا اولین بار ایده ساخت بتن بدون نیاز به ویبره را مطرح کرد. نهایتا دانشگاه توکیو تکمیل شد و به تأیید نهایی رسید و در سال ۲۰۰۲، اولین راهنمای بتن خود متراکم توسط شرکت EFNARC منتشر شد. ایران نیز در سال ۱۳۷۲ مطالعه روی بتن خود متراکم آغاز گشت.
انواع بتن خود تراکم
بتن خود متراکم به سه گروه تقسیم می‌شود:
نوع پودری:
بتن خود متراکم نیاز خود تراکم بودن را بدون استفاده از مواد اصلاح‌کننده و با بهره‌گیری از پودر تأمین می‌کند. با استفاده از پودر، مقاومت مناسب در مقابل جداشدگی ذرات در مخلوط بتن ایجاد می شود.
نوع دارای مواد اصلاح کننده ویسکوزیته :
از مواد اصلاح کننده ویسکوزیته برای ایجاد مقاومت در برابر جداشدگی ذرات استفاده می‌شود.
نوع ترکیبی :
از پودر با مواد اصلاح‌کننده ویسکوزیته استفاده می‌شود.
مواد تشکیل‌دهنده بتن خود تراکم
اجزای تشکیل‌دهنده بتن خود متراکم شبیه بتن معمولی است؛ اما نسبت آن ها متفاوت است. مواد لازم برای بتن SCC به شرح زیر است:
- سیمان
- سنگدانه‌های ریز و درشت
- آب
- مواد افزودنی معدنی مانند ژل میکروسیلیس، سرباره و روباره
- فوق کاهنده آب
- مواد اصلاح‌کننده ویسکوزیته
- فیلرهایی مانند پودر سنگ گرانیت
- مواد افزودنی شیمیایی مانند مانند مواد فوق روان‌کننده و یا مواد قوام‌آور
خصوصیات و ویژگی‌های بتن خودتراکم
حساسیت در بتن تازه بسیار بالا است بتن خود متراکم خواص اصلی را در حالت خمیری یا همان بتن تازه دارد. هر بتنی که قابلیت‌های ذیل را به صورت همزمان داشته باشد، در دسته بتن خود تراکم جای میگیرد:
- قابلیت پرکنندگی بالایی دارد. این بتن چون تحت وزن خودش متراکم می‌شود، تمام فضای قالب را به خوبی می‌پوشاند.
- می‌تواند از موانعی مانند: مقاطع نازک، قالب و میلگردهایی که فاصله کمی از هم دارند، بگذرند؛ بدون این‌که از هم جدا شده و یا مسدود شوند.
- بسیار پایدار بوده و در برابر جدا شدن مقاوم است. این بتن قابلیت باقی ماندن به صورت همگن را در زمان انتقال و انجام بتن‌ریزی دارد.
بتنی که با نیروی وزن خود تمامی محیط بتن‌ریزی را در بر گرفته و در نهایت مسطح شود، بهترین نوع بتن خود متراکم است. از دیگر ویژگی های بتن خود تراکم حرکت در مقاطع تنگ و موانع مختلف بدون گرفتگی که به دلیل جداشدگی دانه بتن رخ دهد. پس در بتن خود متراکم باید پایداری دینامیکی و استاتیکی وجود داشته باشد.
مزایای بتن خود متراکم
- کاهش سر و صدای ناشی از عملیات متراکم‌سازی بتن
- آسانی در اجرای در مقاطع با تراکم آرماتور بالا
- پیاده سازی طرح‌های مختلف معماری به دلیل شکل‌پذیری و روانی بالا
- عدم نیاز به نیروی متخصص به علت عدم نیاز به ویبراتور
- بتن SCC همگنی بالایی دارد و خودش متراکم می‌شود و نیاز به نیروی انسانی برای نظارت بر روند متراکم‌سازی نیست
- سرعت اجرای سازه‌های بتنی با استفاده از بتن خود تراکم بسیار بالاست
- صرفه‌جویی اقتصادی به دلیل این‌که زمان انجام پروژه را کاهش میدهد و نیاز به تجهیزات و نیروی انسانی کمتری برای تراکم، تسطیح و نظارت دارد
کاربرد بتن خود تراکم
معمولاً کاربرد بتن خود متراکم در موارد زیر است و در هر جایی کاربرد ندارد:
- ساخت سازه‌های بتنی معماری- هنری که ظرافت خاصی نیاز دارد.
- ساخت پل‌های با دهانه‌های بزرگ، تونل‌های شهری و آبی
- انجام بتن‌ریزی در سازه‌های زیرآبی
- ساخت ساختمان‌های بلند و برج‌ها
- انجام بتن‌ریزی بلوک‌های بتنی
- ساخت ستون‌های بتن‌ریزی شده با پمپ
- انجام بتن‌ریزی کف‌ها و سطوح افقی
- ساخت ستون‌ها و دیوارهای بلند با میلگردهای متراکم
نتیجه‌گیری
بتن خود متراکم به مهندسین/ طراحان این امکان را میدهد تا سازه‌هایی را که یک قرن و بعد از آن به طول می‌انجامد، طراحی و بسازند. مجموعه ستاره مواد سرا اولین تولید کننده واتراستاپ استاندارد در ایران با ارائه ی انواع افزودنی های بتن ، ژل میکروسیلیس و… در خدمت مشتریان عزیز می باشد.
